Το Κοράκι είναι το μετά-αποκαλυπτικό έπος του Στίβεν Κινγκ που πρωτογράφτηκε το 1978, αλλά επανακυκλοφόρησε το 1990 «άκοπο», δηλαδή συμπεριλαμβάνοντας την πλειοψηφία των κομμένων από την πρώτη έκδοση σκηνών, και ελαφρώς εκμοντερνισμένο από τον ίδιο τον συγγραφέα. Το βιβλίο είναι ίσως από τα πιο επιτυχημένα του Κινγκ και έχει μεταφερθεί τόσο στην τηλεόραση ως σειρά, όπως και σε κόμικς. Επίσης είναι τεράστιο. Σε μεγάλο μέγεθος αγγίζει τις 560 σελίδες, ενώ σε πιο φτηνό, μικρό αντίτυπο ξεπερνάει τις 1000, οπότε, μέλλοντα αναγνώστη, σου προτείνω υπομονή εάν καταπιαστείς μαζί του.
Η πλοκή είναι άκρως αισιόδοξη: μία σούπερ-γρίπη εξαπλώνεται αστραπιαία σε όλο τον πλανήτη Γη, σκοτώνοντας το 99,4% του ανθρώπινου πληθυσμού, ενώ από τα ζώα όλα σχεδόν φτάνουν στο σημείο την ολοκληρωτικής εξαφάνισης, πέρα από τις γάτες που αλωνίζουν αμέριμνες! (δεν χαλάστηκα καθόλου ως γατόφιλη). Αλλά μία χούφτα άνθρωποι επιζούν καθώς έχουν ανοσία (φυσικά στην Αμερικανική Ήπειρο, δεν θέλω χαζομάρες) και αφού περνούν από το τρομακτικό στάδιο όπου όλα γύρω τους καταρρέουν και πρέπει να θάψουν τις οικογένειές τους, τους φίλους ή ακόμη και τους εχθρούς τους, μετά πρέπει να βρουν και έναν τρόπο να παραμείνουν ζωντανοί κόντρα στα φαντάσματα των σύγχρονων πόλεων. Το θετικό είναι ότι η αποκάλυψη δεν είναι πυρηνική, ώστε να έχουν γίνει όλα μία έρημος˙ η αποκάλυψη του Κινγκ είναι ηλεκτρική, οτιδήποτε δεν λειτουργεί με ρεύμα είναι μια χαρούλα, περιμένοντας να χρησιμοποιηθεί. Το αρνητικό είναι ότι παντού υπάρχουν μαυριδερά, αηδιαστικά πτώματα. Και μποτιλιάρισμα.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τρία μέρη.
Μερος Α: Αρχικά γνωρίζουμε τον κόσμο όπως ήταν πριν την γρίπη. Οι χαρακτήρες που εμφανίζονται σε αυτό το μέρος είναι αμέτρητοι (και οι ιστορίες τους υπέρ-αναλυτικές), αλλά καθώς όλοι αρρωσταίνουν και πεθαίνουν, επικεντρωνόμαστε στον Νικ Άντρος, στην Φραν Γκόλντσμιθ, στον Στούαρτ Ρέντμαν, τον Χάρολντ Λόντερ, τον Λάρρυ Άντεργουντ, τον Λόιντ Χένρεϊντ, τον Σκουπιδιάρη και άλλους, τον αγώνα τους για επιβίωση, τη μοναξιά τους και την απεγνωσμένη τους ανάγκη για συντροφικότητα (η κατάρα του ανθρώπου είναι η κοινωνικότητα του, όπως εξηγεί κι’ ένας από τους χαρακτήρες) και τα όνειρά τους.
Τα οποία όνειρα περιστρέφονται γύρω από δύο υπερφυσικές προσωπικότητες: τη Μητέρα Άμπαγκεϊλ (πως λέμε «μητέρα Τερέζα»; κάτι αντίστοιχο) και τον Ράνταλ Φλαγκ (ή αλλιώς ο αγαπημένος πιο-κακός-δεν-γίνεται του Κινγκ που έχει τον απέθαντο και έχει ταλαιπωρήσει τους φίλους αναγνώστες σε ουκ ολίγα βιβλία). Αυτά τα όνειρα είναι που οδηγούν τους επιζώντες στον να επαναδημιουργήσουν δύο νέες κοινωνίες, οι καλοί γύρω από την Άμπαγκεϊλ, οι κακοί γύρω από το Κοράκι.
Μέρος Β: Κοινωνία ώρα δύο παρά τέταρτο. Το αγαπητό κάθαρμα Ράνταλ στήνει το τσαρδί των κακών, πού αλλού, στο Λας Βέγκας, ενώ η μαμά-Άμπαγκεϊλ μετοικίζει το κοπάδι της στο Κολοράντο. Και φυσικά, οι άνθρωποι είναι άνθρωποι: από τη μια θεσπίζουν από την αρχή κανόνες για να λειτουργεί αξιοκρατικά η κοινωνία τους, διαλέγουν αντιπροσώπους και φροντίζουν για την τάξη, και από την άλλη έχουμε πάθη, ζήλιες, μίση, κακεντρέχειες, ανασφάλειες, ψυχολογικά κ.ο.κ. Απ’ όλα έχει ο μπαξές του Κινγκ. Επίσης έχουμε απόπειρες δολοφονίας των καλών από τους κακούς, κατασκοπία των κακών από τους καλούς, βόμβες, ηλίθιες γκόμενες που ερωτεύτηκαν τον Ράνταλ και το πλήρωσαν (εμ, κοπελιά, δεν βρίσκεις γκόμενο μέσα από πίνακα καλέσματος των νεκρών, όσο απελπισμένη κι’ αν είσαι), και τον τελειότερο κατοικίδιο σκύλο όλων των εποχών. Ώσπου φτάνουμε στο…
Μέρος Γ: Εδώ είναι η τελική μάχη του καλού με το κακό. Απώλειες έχουμε, και δυστυχώς ανάμεσά τους είναι κ ένας από τους αγαπημένους μου χαρακτήρες, αλλά ευτυχώς ο Κινγκ με νιώθει, γιατί τίποτε δεν με εκνευρίζει όσο η έλλειψη happy end.
Το Κοράκι, πέρα από ένα μεγαλεπήβολο έπος, είναι και μία πολύ καλή άσκηση υπομονής. Οι χαρακτήρες είναι πολλοί, οι τοποθεσίες περισσότερες, και ο Στίβεν Κινγκ φροντίζει να τα ζωντανέψει όλα στις σελίδες του, με πλούσιες και ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Θέλει χρόνο και ησυχία για να το διαβάσεις (ο Κινγκ είναι γνωστός για την αγάπη του στις εξαντλητικά κατατοπιστικές περιγραφές και την κάποια πολυλογία του), αλλά όταν καταφέρεις να ξεμπερδέψεις με τον κόσμο προ γρίπης, όλα ξεκαθαρίζουν και το ταξίδι ξαναγίνεται απολαυστικό και αγωνιώδες. Εντέλει θεωρώ ότι έκανα καλά που διάλεξα την «άκοπη» από την «κομμένη» εκδοχή του βιβλίου. Διπλός όγκος, διπλή απόλαυση, αν και ώρες ώρες ήθελα να πετάξω το βιβλίο στο τζάκι για προσάναμμα, το Κοράκι είναι από τα βιβλία που όλοι πρέπει να διαβάσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους. Απλά να θυμηθώ να βρω κάτι μικρότερο να διαβάσω την επόμενη φορά!
Είναι φυσικά αδύνατο να μιλήσει κανείς αναλυτικά για ένα τέτοιο βιβλίο μέσα σε μια ιστολογική ανάρτηση. Θα ήθελα όμως εν συντομία να επισημάνω 3 βασικές συνιστώσες, που διατρέχουν όλο το έργο:
Πολιτική διάσταση: Οι ήρωες του Κινγκ είναι απλοί άνθρωποι. Μετά βίας επιβιώνουν 2 γιατροί και ένας Πανεπιστημιακός από την πανδημία. Έτσι η επιβίωση της ανθρωπότητας και η συνέχιση του πολιτισμού πέφτει στις πλάτες μικροκακοποιών, επαγγελματιών, ατόμων με ειδικές ανάγκες (ο Nick Andros για παράδειγμα, ένας από τους πιο βασικούς χαρακτήρες του βιβλίου είναι κωφάλαλος). Όλοι αυτοί οι ήρωες ανταποκρίνονται πλήρως στις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Όχι βέβαια γιατί οι καιροί απαιτούσαν μικρά αναστήματα, το αντίθετο: Γιατί, σύμφωνα με τον συγγραφέα, αν δοθεί η δυνατότητα ο καθένας μπορεί να ηγηθεί. Οι ικανότητες, τα ταλέντα βρίσκονται μέσα στον κάθε άνθρωπο, αλλά εν υπνώσει. Αν οι καιροί το απαιτήσουν, αν οι συνθήκες γίνουν κατάλληλες, όλοι μπορούν να γίνουν πιο έξυπνοι, πιο δυναμικοί, πιο διορατικοί κοκ. Έτσι ο Stu Redman, γνωστός ως αμίλητος πριν την Καταστροφή, επιδεικνύει αξιοθαύμαστα επικοινωνιακά χαρίσματα, όταν χρειάζεται να συντονίσει τις γενικές συνελεύσεις των επιζώντων.
Οικολογική διάσταση: Μετά την καταστροφή του ανθρώπου και κατ’ επέκταση του πολιτισμού, ο King παρουσιάζει τη Γη σαν να παίρνει μια βαθιά ανάσα. Τα νερά των ποταμών καθαρίζουν, τα δάση εξαπλώνονται, τα άγρια ζώα πολλαπλασιάζονται. Η φύση απελευθερώνεται από την καταπίεση του ανθρώπου και οι επιζώντες αναζητούν μια νέα σχέση μαζί της.
Μεταφυσική διάσταση: Όνειρα, χρησμοί, διαισθήσεις, προφητείες –είναι τα στοιχεία εκείνα που μου άρεσε λιγότερο. Μερικές φορές μάλιστα, ομολογώ, με ενόχλησε κιόλας. Σε πρακτικό επίπεδο όλα αυτά λειτουργούν σαν από μηχανής θεός που προάγουν την υπόθεση. Σε ένα άλλο επίπεδο όμως, πιο ουσιαστικό, όλα αυτά μου φάνηκε τόσο ρηχά, όσο όλη η μεταφυσική που αναδύεται από την αμερικάνικη pop culture. Από τη μια τους σέβεσαι, γιατί αναζητούν μια σχέση με το άλλο (ας το πούμε έτσι), από την άλλη η σχέση αυτή εξαντλείται σε μια τακτοποίηση του συναισθηματισμού τους, ούτε καν του ψυχολογισμού δηλαδή.
Θα ήθελα όμως να επισημάνω και ένα άλλο στοιχείο εδώ: Τον Μανιχαϊσμό του Stephen King. Όπως ανέφερα και πιο πριν, όλα οδηγούν σε μια επική σύγκρουση του καλού και του κακού – οι επιζώντες χωρίζονται σε καλούς και κακούς. Βέβαια, οι αψεγάδιαστοι, συμπαγείς χαρακτήρες δεν έχουν ενδιαφέρον και ο Κινγκ το ξέρει πολύ καλά. Έτσι όλοι οι καλοί έχουν τα ελαττώματά τους –ακόμα και η γριά Abigail, ένας θηλυκός Μωυσής, πέφτει στο αμάρτημα της υπερηφάνειας. Και αντίθετα οι κακοί έχουν καλά στοιχεία –η κατάσκοπος που στέλνουν οι καλοί στο Las Vegas παρατηρεί ότι η καθημερινότητα των εχθρών δεν διαφέρει από την δική τους, κι ότι θα μπορούσε να είναι καλή φίλη με κάποιους από αυτούς. Εδώ όμως βρίσκεται και το κλειδί: Πέρα από τα αρνητικά χαρακτηριστικά των καλών ή τα θετικά των κακών, στο βιβλίο αυτό (όπως και σε πολλά βιβλία, ταινίες, σήριαλ που μας έρχονται από τις ΗΠΑ), οι άνθρωποι είναι στην ουσία τους καλοί ή κακοί. Έτσι, αν ο King βλέπει σε όλους, ακόμα και στον μικροκακοποιό ή τον καθυστερημένο, την δυνατότητα να γίνει ήρωας, δεν διακρίνει σε όλους τους ανθρώπους την αρχετυπική καλοσύνη και αγαθότητα. Δεν συμφωνεί δηλαδή με εκείνο που η Anna Frank έγραψε «Ασχέτως με όσα συμβαίνουν, πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι κατά βάθος καλοί».
Πηγές: mysalonika.gr , fvasileiou.wordpress.com