Δευτέρα 12 Αυγούστου 2013

Ulrike Marie Meinhof: Γράμμα στην κόρη της


"Η αξία του ανθρώπου δεν είναι απαραβίαστη"

Η Ουλρίκε Μάινχοφ (7/10/1934-8/5/1976) ήταν Γερμανίδα δημοσιογράφος και από το 1970 ιδρυτικό και ηγετικό μέλος της ακροαριστερής οργάνωσης Φράξια Κόκκινος Στρατός (RAF), που έδρασε στη Δυτική Γερμανία. Το 1970 συνέβαλλε στην απελευθέρωση του Αντρέας Μπάαντερ (Andreas Baader) από την φυλακή και το 1972 σε πέντε βομβιστικές επιθέσεις που άφησαν τέσσερις νεκρούς. Συνελήφθη το 1972 και αυτοκτόνησε ή κατά την διεθνή επιτροπή που ερεύνησε τις συνθήκες θανάτου της πέθανε πριν απαγχονιστεί το 1976.

Η Ουλρίκε Μάινχοφ θεωρούνταν μέχρι και το θάνατό της, ως ο θεωρητικός ηγετικός νους της ομάδας. Σήμερα εξακολουθούμε να τη βάζουμε στο απλοϊκό καλούπι του "αναρχικού εχθρού του κράτους" ή του μάρτυρα.

Το κινηματογραφικό πορτραίτο της Ουλρίκε Μαρί Μάινχοφ δεν κάνει μόνο αναδρομή στο ιστορικό μιας ζωής, βάζοντας σε κοντινό πλάνο τον άνθρωπο προβάλλει εξίσου και τους ιστορικούς και πολιτικούς συσχετισμούς. Οι χώροι όπου διαδραματίστηκε η ζωή της Μάινχοφ, συναντήσεις και συζητήσεις με ανθρώπους που επηρέασαν αποφασιστικά τη διακεκριμένη δημοσιογράφο από τα παιδικά της χρόνια ως και την εποχή των ανταρτών των πόλεων, κάνουν την ίδια την ταινία ντοκουμέντο.

Η ταινία δεν εντοπίζει μόνο τη θέση της Μάινχοφ στη συλλογική μνήμη, την επαναπροσδιορίζει.

Σκηνοθεσία: Τίμων Κουλμάσης (1994)
Διεθνές Forum Νέου Κιν/φου, Φεστιβάλ του Βερολίνου 1995
Βραβείο Europa 1994
Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, Montreal 1995


σημείωμα του σκηνοθέτη

"Μέσα απ' τον πόνο κι από μακριά..."


Πάνω από τ' ανεμοδαρμένο νησί, πορφυρό το φεγγάρι και σ' ένα νανούρισμα ο καλός Θεός απειλεί το παιδί πως δε θα το ξυπνήσει την άλλη μέρα. "Ο θάνατος είναι ένας Μάστορας από τη Γερμανία" (Celan). Kι αργότερα: "Όποιος δεν αμύνεται πεθαίνει! Και κείνον που δεν πεθαίνει, τον θάβουν ζωντανό!" (Ουλρίκε Μάινχοφ, 1970, φίλη των γονιών μου, μητέρα της καλύτερης φίλης των παιδικών κι εφηβικών μου χρόνων). Αναμνήσεις από χρόνια παιδικά στη Γερμανία.

Το γεγονός πως η συλλογική μνήμη διαμορφώνεται από τους εκάστοτε ισχυρούς, αποτελεί πια κοινό τόπο. Η αποδοχή της όμως, δεν είναι αυτονόητη. Στην ταινία μου ΟΥΛΡΙΚΕ ΜΑΡΙ ΜΑΙΝΧΟΦ, δεν επιχείρησα να ψάξω την αλήθεια στο παρελθόν, αλλά "να διαβάσω μέσα απ' τον πόνο κι από μακριά..." (Ρίλκε), προσπάθησα να καταλάβω.






















"Εγώ, η Ουλρίκε Μάινχοφ καταγγέλω" - Ωχρά Σπειροχαίτη

Θεατρικός μονόλογος του Dario Fo και της Franka Rame. Μελοποιήθηκε από Ωχρά Σπειροχαίτη. Η εκτέλεση είναι από live στη Θεσσαλονίκη

[...] Οι σφαίρες που ρίχτηκαν στον Ρούντι έβαλαν τέλος στο όνειρο της μη βίας. Οποιος δεν οπλίζεται πεθαίνει. Οποιος δεν πεθαίνει, είναι θαμμένος ζωντανός: στις φυλακές, στα αναμορφωτήρια, στις τρύπες (τις πόλεις-δορυφόρους), στις απαίσιες πέτρες των μοντέρνων κτιρίων, στους παιδικούς κήπους και τα σχολεία, στις πλήρως εξοπλισμένες μοντέρνες κουζίνες, στις κρεβατοκάμαρες-παλάτια [...]



Baader Meinhof Complex (2008)
Βιογραφική ταινία γερμανικής παραγωγής που αναπαριστά την δράση της RAF