Στρουμφάκια & κομμουνισμός

Η θεωρία ότι τα αθώα πολυαγαπημένα μας στρουμφάκια προβάλ­λουν την κομμουνιστι­κή θεωρία κυκλοφορεί εδώ και πάρα πολύ καιρό, ενώ οι συνοδ­ευτικές θεωρίες συνο­μωσίας (ό,τι δηλαδή εί­ναι πράγματι φτιαγμένα έτσι από τους σο­βιετικούς για να έχουν τα παιδιά επαφή με τα κομμουνιστικά ιδεώδη) αντικρούονται ως υπερβολικές και αβάσιμες καθώς η χώρα δημιουργίας τους δεν ήταν η πρώην Σοβιετική Ένωση αλλά το Βέλγιο. Τα σημάδια ό,τι, ηθελημένα ή μη, το χωριό των αγαπημένων ηρώων των παιδικών μας χρόνων είναι στην πραγ­ματικότητα μιά μικρογραφία της ουτοπι­κής κομμουνιστικής κοινωνίας είναι αδι­άψευστα.

Αρχίζει πρώτα κανείς από το γεγονός ότι το χρήμα απουσιάζει από το στουμφοχωριό. Οι δουλειές έχουν μοιραστεί στα μισά περίπου στρουμφάκια που έχουν στερεοτυπικούς ρόλους μέσα στην στρουμφοκοινωνία: ο Προκοπής είναι οι εργάτες, ο Κηπευτής (Φάρμερ) είναι η αγροτική τάξη, ο Ζω­γράφος και ο Ντορεμί οι καλλιτέχνες, ο Λιχούδης ο μάγειρας και ο Ράφτης είναι… ο ράφτης. Όλοι αυτοί κάνουν ο καθένας τη δουλειά του για όλα τα στρουμφάκια του χωριού χωρίς να ζητά αντάλλαγμα. Τα άλ­λα μισά στρουμφάκια είναι παραδείγματα ελαττωμάτων που η κοινωνία των στρούμφ βλέπει ως αρνητικά.

Ο Χουζούρης έχει την τεμπελιά του, ο Λιχούδης την λαιμαργία, ο Μελένιος τη μα­ταιοδοξία. Τα περισσότερα επεισόδια με κεντρικούς ήρωες τέτοιους χαρακτήρες έχουν ηθικό δίδαγμα το πόσο κακό είναι το αντίστοιχο ελάττωμα για τη στρουμφο-κοινωνία. Και φυσικά το δίδαγμα το εκφράζει πολύ συχνά η συμβουλευτική φω­νή του πάνσοφου Παπαστρούμφ. Ο «κόκκινος πατέρας» όλου του χωριού που φροντίζει για τη ευημερία αλλά και την ισό­τητα στο χωριό, είναι ο μοναδικός αξιωμα­τούχος στο χωριό και ο μοναδικός που αναγνωρίζεται ως κοινωνικά ανώτερος από οποιοδήποτε άλλο στρουμφάκι. Συγκεκριμένα τα κόκκινα ρούχα του έχουν εμπνεύσει και το (σχεδόν σίγουρα retroacronym) S.M.U.R.F = Socialist Men Under a Red Father. Παρά την οπτική ομοιότητα του όμως με την επίσης γενειοφόρα φιγούρα του Μαρξ ο ρόλος του στη στρουμφο-κοινωνία είναι ο ίδιος με του Στάλιν. Η μεγαλύτερη βέβαια απόδειξη για τον πα­ραλληλισμό με το σοβιετικό καθεστώς εί­ναι ο Σπιρτουλης. Ο Σπιρτούλης είναι ο Τρότσκι. Λέει ότι είναι βοηθός (και διάδο­χος σε ένα επεισόδιο) του Παπαστρούμφ, αν και σε ένα άλλο επεισόδιο κάνει ένα από τα πραξικοπήματα που έχουν γίνει στο στρουμφοχωριό και γίνεται βασιλιάς απόυσία του παπαστρούμφ (τα μισά στρουμφάκια διοργανώνουν αντίσταση). Και φυσικά το κλασσικό πέταγμα του Σπιρτούλη από το χωριό είναι παραλληλίσιμος με την εξορία του Τρότσκι. Και ο Δρακουμέλ; Απλώς ένας κακός μά­γος που κυνηγάει τα στρουμφάκια για να τα φάει; Να τα φάει από ένα σημείο και μετά γιατί στα αρχικά επεισόδια θέλει να πιάσει έξι από αυτά για να τελειώσει το ξόρκι που δα του επιτρέψει να φτιάξει χρυ­σάφι. Έτσι κάποιος μπορεί να δει το Δρα­κουμέλ σάν ενσάρκωση του καπιταλισμού που σκοπό έχει να καταστρέψει την ουτο­πική κοινωνία των στρούμφ για το κέρδος. Την Ψιψινέλ μπορούμε να τη δούμε ως το προλεταριάτο-τον εξαρτώμενο εργάτη τον οποίο εκμεταλλεύεται το κεφάλαιο(Δρακουμέλ) ώστε να υλοποιήσει τα σχέδια του.

Και βέβαια υπάρχουν συγκεκριμένα επεισόδια που μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς ως επιχειρήματα. Το επεισόδιο με τα σοκολατένια νομίσματα είναι το πιό συ­χνά αναφερόμενο. Ο Δρακουμέλ και η μα­μά του στέλνουν το σατανικό σπόρο στην αυλή του Λιχούδη και φυτρώνει ένα δέν­τρο με σοκολατένια νομίσματα τα οποία δοκιμάζει ο Λιχούδης. Μετά αντί να τα μοι­ραστεί με τα άλλα στρουμφάκια (τι πιο φυ­σιολογικό στην κομμουνιστική κοινωνία) τα θεωρεί δικά του (ιδιοκτησία = καπιτα­λισμός) και τα πουλάει στα άλλα στρουμ­φάκια αντί απαραίτητων γι αυτά εργαλεία (τα βάρη του Προκοπή, την τσάπα του κη­πουρού, τα εργαλεία του ξεφτέρη). Χωρίς αυτά η στρουμφοκοινωνία καταρρέει αφού δεν μπορεί να παραχθεί τίποτα. Η κατά­σταση σώζεται μετά από παρέμβαση του παπαστρούμφ που εξηγεί στο λιχούδη ότι για την κατάσταση φταίει η παράλογη ανά­γκη του να συγκεντρώσει πλούτο.


Σε άλλο επεισόδιο η αυτόματη μηχανή πα­ραγωγής φαγητού του Ξεφτέρι οδηγεί τα στρουμφάκια σε υπερκατανάλωση με από­τέλεσμα να εξαντληθούν οι φυσικοί πόροι (στρουμφόμουρα). Ακολουθεί πανικός και την κρίση απότρέπει ο Παπαστρούμφ μετά από καταστροφή της μηχανής με ένα πενταετές πλάνο*… εεε.. δηλαδή με μια απόθήκη με φαγητό.

Πραξικόπημα στο χωριό γίνεται 2 φορές. Μία από τον Σπιρτούλη και μία από τη Στρουμφίτα που θέλει να γίνει «Βασίλισσα για μιά μέρα». Και τα δύο καταλήγουν σε μάχη που όμως σταματά ο Παπαστρούμφ βάζοντας τέλος σε ιδέες περί βασιλείας. Η Στρουμφίτα τί ρόλο παίζει; Είναι πλήρως εξισωμένη στο Στρουμφοχωριό, αν και εί­ναι το αντίθετο φύλο και προφανώς τα Στρουμφάκια μοιράζονται και αυτή και αρ­κούνται με μία όπως και τους φυσικούς πόρους, φαγητό κτλ.

Επίσης, το παρακάτω γίνεται πιό εμφανές στο Αγγλικό version. Όλα τα στρουμφά­κια αναφέρονται το ένα στο άλλο κολλάνε από πίσω το ‘Smurf’ π.χ Papa Smurf, farmer Smurf, Painter Smurf. Κάτι σαν το “Comrade Stalin” δηλαδή. Τέλος να σημειώσουμε ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε πίστη σε θρησκεία ή κάτι άλ­λο στο Στρουμφοχωριό. Συνεπώς ούτε Ιερατείο και ναοί, και «Παπάς» Στρούμφ.

Στα ελληνικά δεδομένα μπορούμε να παραλληλίσουμε τον Δρακουμέλ και με τον δεξιό νεοφιλελεύθερο Μητσοτάκη (αν και μεταγενέστερος) που θέλει να συντρίψει κάθε κομμουνιστικό κίνδυνο. Πρώτα ο ίδιος και μετέπειτα οι απογόνοι του. Είναι αυτό που λέμε ότι δεν αντιγράφει μόνο η τέχνη τη ζωή, αλλά και η ζωή την τέχνη.



Πηγή: ΑΓΓΕΛΙΟΧΩΡΟΣ 31.10.2006